|
|
Tác giả
|
: Nguyễn Thị Thuý Liễu
|
Tên tài liệu
|
: Cây mè
|
Số trang
|
: 12
|
Ngày in
|
: 17-Aug-09
|
Dung lượng
|
: 336896
|
Tài liệu được lưu lần cuối
|
: 17-Aug-09
|
Hiệu chỉnh bởi
|
: PT
|
1. DỮ LIỆU MÔN HỌC
· Tên môn học: CÂY MÈ
· Mã môn học: 204514
· Bộ môn quản lý: Bm. Cây công nghiệp
· Nhóm môn học: chuyên ngành
· Tính chất môn học: tự chọn
· Bố trí giảng dạy: năm thứ: 3, học kỳ: 6
· Tổng số tiết giảng dạy: 30 tiết. Lý thuyết: 22 tiết. Thực hành: 8 tiết
· Tổng số chương/môn học:
· Số bài trong tuần
· Mô tả tóm tắt nội dung môn học:
Vai trò vị trí của cây mè trong nền nông nghiệp Việt Nam; các đặc điểm về sinh trưởng, phát triển và kỹ thuật trồng, thu hoạch bảo quản mè.
Trang bị cho sinh viên những kiến thức tổng quát và chuyên sâu về đời sống của cây mè. Nắm được quy luật sinh trưởng và phát triển, các yêu cầu ngoại cảnh cũng như các kỹ thuật cơ bản về trồng, chăm sóc, nghiên cứu giống trên cây mè từ đó vận dụng vào thực tiễn sản xuất nhằm đem lại hiệu quả cao về kinh tế và môi trường.
Giải thích được các hiện tượng về sinh trưởng và phát triển của cây mè
Giải thích được các vấn đề phát sinh về kỹ thuật trong sản xuất và hướng giải quyết. Vận dụng kiến thức đã có để xây dựng quy trình sản xuất cho cây mè cho từng vùng sản xuất
- Kiến thức: Nắm bắt được những kiến thức cơ bản về cây mè cũng như kỹ thuật trồng và chăm sóc mè
- Hiểu biết: Giải thích được những vấn đề liên quan đến cây Mè, các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng mè
- Ứng dụng: Kiểm soát, khống chế những tác động ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển cây mè. Nghiên cứu, thử nghiệm những kỹ thuật mới nhằm nâng cao năng suất và chất lượng mè
- Tổng hợp: Xây dựng kế hoạch sản xuất mè cho các vùng nguyên liệu của nhà máy
Khí tượng đại cương, Sinh lý thực vật, Nông học Đại cương, Khoa học đất, Độ phì phân bón, Chọn giống cây trồng, Côn trùng, Bệnh cây.
Chương mục
|
Số tiết
|
Số bài
|
Các mục tiêu cụ thể
|
Phương pháp giảng dạy
|
Tương quan của chương mục đối với môn học
|
|
1
|
LT
|
TH
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Chương 1.Giới thiệu về cây mè
§1. Nguồn gốc và giá trị cây mè
§2. Tình hình sản xuất mè
|
3
|
|
2
|
- Nắm được nguồn gốc, sự phân bố, giá trị và tình hình sản xuất mè
|
- Trình bày và giải thích
|
Giới thiệu chung về cây mè và hiện trạng sản xuất mè trên thế giới và Việt Nam
|
Chương 2. Đặc điểm cây mè
§1. Đặc điểm thực vật học và sinh học cây mè
|
3
|
|
1
|
- Phân loại thực vật học và đặc điểm của cây mè; đặc điểm về sự sinh trưởng của mè
|
- Mô tả, minh họa bằng hình ảnh và mẫu thật
- Thảo luận
|
Chương mô tả đặc điểm thực vật và ứng dụng của nó đến qui trình kỹ thuật trồng mè. Mô tả chu kỳ sinh trưởng và phân loại mè
|
Chương 3. Điều kiện sinh thái
§1. Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh
§2. Ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh lên sự sinh trưởng và phát triển
|
3
|
|
2
|
- Tìm hiểu những yêu cầu ngoại cảnh và ảnh hưởng của các yếu tố này lên năng suất và chất lượng mè
|
- Trình bày và giải thích
- SV thảo luận ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên lên cây mè
|
Yếu tố ngoại cảnh và tác động của yếu tố ngoại cảnh lên sự sinh trưởng và phát triển
|
Chương 4. Giống mè
§1. Chọn lọc và lai tạo giống mè
§2. Giới thiệu các giống mè
|
3
|
|
2
|
- Tìm hiểu công tác nghiên cứu giống. Nhận biết đặc điểm một số giống mè trong sản xuất
|
- Trình bày và giải thích
|
Thành tựu nghiên cứu giống mè cũng như các giống mè có làm tăng năng suất và chất lượng hạt mè
|
Chương 5. Kỹ thuật trồng mè
§1. Chế độ luân canh trồng gối
§2. Thời vụ trồng
§3. Phân bón cho mè
§4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc
|
8
|
|
4
|
- Nắm được kỹ thuật trồng mè trên các vùng sinh thái khác nhau để cho năng suất và chất lượng cao
|
- Mô tả, trình bày và giải thích
- SV thảo luận
|
Quy trình kỹ thuật trồng mè và các biện pháp kỹ thuật làm tăng năng suất và chất lượng
|
Chương 6.
Thu hoạch và chế biến mè
§1. Thu hoạch
§2. Chế biến
|
2
|
|
2
|
- Phương pháp thu hoạch Mè, cách bảo quản cũng như tiêu chuẩn chất lượng hạt mè
|
- Mô tả, trình bày và giải thích.
- Hình ảnh minh họa
|
Các phương pháp thu hoạch, bảo quản và tồn trữ mè
|
Seminar
|
|
15
|
|
- Tìm hiểu thêm những vấn đề có liên quan đến sản xuất mè trên thế giới
|
- Chia nhóm SV
- SV báo cáo và thảo luận
|
Hiểu thêm về kỹ thuật mới trong sản xuất mè trên thế giới
|
Quan sát và mô tả các thời kỳ sinh trưởng của mè. Nhận dạng 1 số giống mè trong sản xuất.
|
|
6
|
|
- Mô tả được quá trình sinh trưởng và nhận biết những đặc điểm khác biệt của các giống mè trong sản xuất
|
- Chia nhóm SV
- Quan sát và mô tả
|
Nhận dạng và phân biệt các giống mè
|
4.2. Cấu trúc chi tiết nội dung môn học
Tên chương 1: Giới thiệu về cây mè
Bài 1: Nguồn gốc và giá trị cây mè
|
|
Hoạt động
|
1,5 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Nguồn gốc lịch sử của cây mè và những giá trị, công dụng của cây mè
|
Trước khi học
|
Đọc tài liệu Kỹ thuật trồng và thâm canh cây mè trên đất lúa Đồng bằng sông Cửu Long – Tạ Quốc Tuấn & Trần Văn Lợt, trang 9 – 11
|
Sau khi học
|
Tìm hiểu: công dụng của cây mè trong đời sống hàng ngày. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Trình bày, giải thích nội dung
Máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Bài 2: Tình hình sản xuất mè trên thế giới và Việt Nam
|
|
Hoạt động
|
1,5 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm mè trên thế giới và giới thiệu các nước trồng mè lớn.
|
Trước khi học
|
Đọc trước chương 4 mục I trong giáo trình Cây công nghiệp – Đoàn Thị Thành Nhàn (chủ biên), trang 91 – 92
|
Sau khi học
|
Tìm hiểm thêm về tình hình giá cả, nhu cầu tiêu thụ mè trên thế giới và Việt Nam. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Trình bày và giải thích
Máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Tên chương 2: Đặc điểm sinh vật học cây mè
Bài 1: Đặc điểm thực vật học
|
|
Hoạt động
|
3 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Phân loại thực vật học, đặc điểm về thân lá, hoa, hạt mè và thành phần hóa học trong dầu mè. Khảo sát sự sinh trưởng và phát triển của mè. Thảo luận phương pháp khảo sát giống mè dựa vào đặc điểm hình thái
|
Trước khi học
|
Đọc kỹ bài 1 chương 2 trong Tài liệu học tập cây mè
|
Sau khi học
|
Đọc lại bài và hoàn chỉnh bảng khảo sát giống dựa vào đặc điểm hình thái. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giải thích, mô tả bằng hình ảnh và bằng trực quan, thảo luận
Sử dụng máy projecter và mẫu cây thực.
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
Trao đổi ý kiến giữa các thành viên trong lớp
|
Tên chương 3: Điều kiện sinh thái của cây mè
Bài 1: Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh
|
|
Hoạt động
|
2 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Các yêu cầu về điều kiện tự nhiên đáp ứng tốt cho sự sinh trưởng của mè
|
Trước khi học
|
Đọc trước chương 4 mục I trong giáo trình Cây công nghiệp – Đoàn Thị Thành Nhàn (chủ biên), trang 95 – 96
|
Sau khi học
|
Tìm hiểu điều kiện tự nhiên của 1 số tỉnh trồng Mè. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giải thích.
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Bài 2: Ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh lện sự sinh trưởng của cây mè
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Hướng dẫn nội dung thảo luận và thảo luận
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Tác động của điều kiện tự nhiên lên sinh trưởng của mè
|
Trước khi học
|
Đọc kỹ bài học trước
|
Sau khi học
|
Ghi nhận những ý kiến thảo luận và đọc lại
|
Phương pháp và phương tiện
|
Hướng dẫn cách thảo luận
Thảo luận theo nhóm và đưa ý kiến
|
Tổ chức thực hiện
|
Chia nhóm thảo luận, ghi nhận ý kiến
Tổng hợp các ý kiến
|
Tên chương 4: Giống mè
Bài 1: Chọn lọc và lai tạo giống mè
|
|
Hoạt động
|
2 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Vai trò của giống mè trong sản xuất và công tác nghiên cứu giống
|
Trước khi học
|
Đọc sách Chọn giống cây trồng của Bùi Chí Bửu & Nguyễn Thị Lang, từ trang 202 – 235
|
Sau khi học
|
Đọc kỹ bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giả thích
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Bài 2: Giới thiệu các giống mè trong sản xuất và những giống triển vọng
|
|
Hoạt động
|
1tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Giới thiệu các giống mè đang trồng trong sản xuất và những giống mới có triển vọng
|
Trước khi học
|
Đọc kỹ phần chương 2 đã được học
|
Sau khi học
|
Xem lại hình ảnh một số giống mè. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng, liệt kê thông tin, hình ảnh minh họa
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Tên chương 5: Kỹ thuật trồng Mè
Bài 1: Chế độ luân canh trồng gối
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Giảng, giải thích nội dung và thảo luận
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Các công thức luân canh trồng gối mè tại các vùng sản xuất chính và thảo luận những ưu nhược điểm của các chế độ luân canh trồng gối
|
Trước khi học
|
Tìm hiểu một số công thức luân canh ở các vùng khác nhau
|
Sau khi học
|
Đọc kỹ bài và hoàn chỉnh nội dung thảo luận trên lớp
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giải thích nội dung. Hướng dẫn nội dung thảo luận
Sử dụng máy projecter, bảng và viết.
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp và nhóm
|
Bài 2: Thời vụ trồng mè
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Giảng, giải thích nội dung, thảo luận
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Các thời vụ trồng mè ở các vùng sản xuất và thảo luận những ưu nhược điểm của các thời vụ
|
Trước khi học
|
Tìm hiểu điều kiện tự nhiên của từng vùng sản xuất
|
Sau khi học
|
Đọc kỹ lại bài và hoàn chỉnh nội dung thảo luận
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giải thích, hướng dẫn nội dung thảo luận
Sử dụng máy projecter, bảng và viết.
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp và nhóm
|
Bài 3: Phân bón cho mè
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Vai trò của các nguyên tố dinh dưỡng đối với sự sinh trưởng của Đay và nhu cầu phân bón cho mè trong sản xuất
|
Trước khi học
|
Đọc lại giáo trình Sinh lý thực vật phần Dinh dưỡng khoáng và giáo trình Độ phì và phân bón
|
Sau khi học
|
Đọc kỹ bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giải thích
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Bài 4: Kỹ thuật trồng và chăm sóc
|
|
Hoạt động
|
3 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Các kỹ thuật trồng và chăm sóc mè trong sản xuất
|
Trước khi học
|
Đọc kỹ các bài học trước
|
Sau khi học
|
Đọc kỹ lại bài học. Tìm hiểu các tài liệu khác có liên quan
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng, giải thích
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Tên chương 1: Thu hoạch và bảo quản mè
Bài 1: Thu hoạch Mè
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Thời gian và phương pháp thu hoạch mè
|
Trước khi học
|
Đọc lại chương 2 trong bài học
|
Sau khi học
|
Tìm hiểu các phương pháp thu hoạch mè ở một số nước sản xuất mè quan trọng trên thế giới. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giảng và giải thích, hình ảnh minh họa
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
Bài 2: Bảo quản mè
|
|
Hoạt động
|
1 tiết. Giảng và giải thích nội dung
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Phương pháp bảo quản mè và chỉ tiêu phẩm chất hạt mè
|
Trước khi học
|
Tìm hiểu các phương pháp bảo quản hạt có dầu
|
Sau khi học
|
Tìm hiểu các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng hạt mè. Đọc kỹ lại bài học
|
Phương pháp và phương tiện
|
Giải và giải thích; Hình ảnh minh họa
Sử dụng máy projecter
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo lớp
|
- Phần thực hành
Bài 1: Seminar
|
|
Hoạt động
|
15 tiết. Báo cáo và thảo luận
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Báo cáo và thảo luận những tiến bộ kỹ thuật đang được nghiên cứu và được áp dụng trong sản xuất mè
|
Trước khi học
|
Đọc tài liệu và chuẩn bị bài báo cáo
|
Sau khi học
|
Ghi nhận các nội dung của từng nhóm. Đọc cẩn thận các nội dung được báo cáo
|
Phương pháp và phương tiện
|
Báo cáo nội dung
Thảo luận qua những nội dung được báo cáo
|
Tổ chức thực hiện
|
Phân nhóm, chọn lọc nội dung
Mỗi nhóm 5SV
|
Bài 2: Khảo sát đặc điểm thực vật học của một số giống Mè trong sản xuất
|
|
Hoạt động
|
6 tiết. Quan sát và viết báo cáo
Giảng viên: Nguyễn Thị Thúy Liễu
|
Nội dung
|
Quan sát đặc điểm hình thái học của các giống mè, phân biệt sự khác biệt giữa các giống.
|
Trước khi học
|
Đọc lại chương 2 trong bài học
|
Sau khi học
|
Hoàn chỉnh nội dung và nộp báo cáo tại lớp
|
Phương pháp và phương tiện
|
Quan sát, mô tả, ghi chép
Mẫu cây thực
|
Tổ chức thực hiện
|
Theo từng sinh viên
|
- Seminar: 20%
- Thi cuối khóa 80%
Kinh nghiệm: đã qua tập sự và giảng thử đạt chuyên môn yêu cầu
Chuyên môn: tốt nghiệp đại học đúng chuyên ngành
Đoàn Thị Thanh Nhàn (chủ biên), 1996. Giáo trình Cây Công nghiệp. ĐHNNI, Nxb. Hà Nội
Tạ Quốc Tuấn & Trần Văn Lợt, 2005. Kỹ thuật trồng và thâm canh cây Mè (Vừng) trên nền đất lúa đồng bằng sông Cửu Long. Nxb. Nông nghiệp, 71trang.
Trung tâm Khoa học và khuyến nông Nghệ An, 1996. Vị trí mới – Giống mới – Kỹ thuật trồng. Nxb. Nông nghiệp, 60 trang.
Viện Nghiên cứu Dầu Thực vật, 2001. Nghiên cứu phát triển Mè (Vừng) và Hướng Dương ở phía Nam. Báo cáo khoa học, 47 trang.
Raghav Ram, David Catlin, Juan Romero, Craig Cowley, 1990. Sesame: new approaches for crop improvement. Advances in new crops. Page 225 – 228.
Langham, D.R. and Terry Wiemers, 2002. Progress in mechanizing sesame in the US through breeding. Trends in new crops and new uses. Page 157 – 173.
Ngày biên soạn: 13 tháng 12 năm 2007
Người biên soạn
Bộ môn
Hội đồng Khoa học Khoa
Số lần xem trang: 2520
Điều chỉnh lần cuối: 15-09-2018